zondag 5 december 2010

 
Oude liefde

Vanochtend zie ik op twitter een discussie langskomen over toetsen in het onderwijs. Ik leg mijn telefoon neer en probeer mijn aandacht weer op Buitenhof te richten. Lilianne Ploumen en Liesbeth Spies proberen elkaar vriendelijk glimlachend de hoek in te drijven. Mijn gedachten dwalen steeds weer af en uiteindelijk kan ik het niet laten. Ik pak mijn telefoon en volg de twitterdiscussie opnieuw.

"Toetsen belemmeren het kind; goede docenten hebben geen toetsen nodig; als we in het onderwijs toetsen, doen we hetzelfde als de banken de afgelopen jaren deden en als kinderen naar het VMBO gaan hebben we ze afgeschreven. Bovendien moet onderwijs voorbereiden op het leven ipv kinderen taal en rekenen te leren". Dat was zo'n beetje de opvatting die langkwam.

De tragiek is dat het voor onze kinderen waarschijnlijk  niet zoveel verschil zal maken of docenten wel of niet toetsen. Zij leren van jongs af aan hoe de wereld in elkaar zit, hebben lang voor de kleuterschool een stevige woordenschat en hun ouders hebben netwerken waar ze van kunnen profiteren naarmate ze ouder worden.

Hoe anders is dat voor de vele kinderen in Rotterdam die thuis geen Nederlands spreken, van wie de ouders bezig zijn om te overleven of die  zelf structuur in hun leven moeten brengen. Juist die kinderen zijn afhankelijk van leerkrachten die de lat hoog leggen en elk kind de steun geven die ze nodig hebben. Dat begint al op de kleuterschool.

Aan het begin van de kleuterschool  hebben veel kinderen al een taalachterstand van 2 jaar opgelopen ten opzichte van het gemiddelde taalniveau van een 4jarige. Zijn die kinderen dan dommer? Nee, die kinderen hebben thuis gewoon minder woordjes geleerd. Kleuters die meer woordjes kennen, profiteren bovendien meer van de kleuterschool en leren sneller. Ik vind het onverteerbaar als je onderwijskansen afhangen van de plek waar je wieg stond.

Toch weten we al jaren wat nodig is om alle kinderen te laten profiteren van het onderwijs:

  1. nadruk op basisvaardigheden taal en rekenen
  2.  hoge verwachtingen en regelmatig volgen van de leerresultaten 
  3. een duidelijke structuur en een veilig schoolklimaat pedagogische
  4.  overeenstemming tussen school en thuis 
  5. een directeur die ook onderwijskundig leiding geeft 

 Moeten kinderen dan geen sociale vaardigheden leren? Jawel, maar goede leerprestaties in taal en rekenen helpen erg in het leren van sociale vaardigheden terwijl dat andersom niet zo is.

Is het niet heel erg prestatiegericht om hoge verwachtingen van kinderen te hebben? Ja en door de lat net iets hoger te leggen help je kinderen het beste uit zichzelf te halen en daar worden we allemaal gelukkiger van.

Is een duidelijke structuur niet te streng? Misschien, maar juist structuur maakt vrij

Als leerkrachten en ouders met elkaar samenspannen is er toch helemaal geen ontsnappen voor het kind? Dat klopt en dat is heel goed voor een evenwichtige ontwikkeling.

Een leerkracht is er toch voor het onderwijs en een directeur voor de  'overhead'? Een professionele leerkracht weet dat hij beter wordt door samen te werken en onderwijskundige leiding te aanvaarden.

Onderwijs is een oude liefde van me en die laat zich niet het zwijgen opleggen, zo blijkt maar weer

5 opmerkingen:

  1. Dag Jantine,

    Vrijwel helemaal eens met deze inhoud.

    De discussie op twitter vanochtend n.a.v. artikel in Trouw ging niet over waar de focus op zou moeten liggen in het onderwijs - wel of niet op taal en rekenen - maar over de vraag in hoeverre landelijke uniforme toetsen en het beoordelen van het individuele kind op de toets-uitslag nou zo verstandig is.

    Het nieuwe kabinet wil uniforme toetsen voor kinderen van 6 en 11 jaar. Mijn stelling op twitter was dat ik de focus op toetsen een - voor het kind - gevaarlijke ontwikkeling vind. Liever zie ik een focus op het individuele kind, waarbij het veel meer over de ontwikkeling zou moeten gaan dan over de moment-opname van een uniforme toets. Bovendien is bekend dat kinderen, tot het moment dat ze volwassen zijn, sterk uiteenlopende ontwikkelingstempo's kunnen hebben op de verschillende aspecten. Te vroeg beoordelen en er etiket opplakken is ook om die reden onverstandig. Bij de beoordeling bij hoe een kind zich ontwikkeld zou in mijn ogen meer moeten worden vertrouwen op het oordeel van de leerkracht dan op de uitslag van een individuele toets.

    Jouw citaat dat op twitter gezegd zou zijn dat 'kinderen moeten worden voorbereid op het leven i.p.v. taal en rekenen' klopt niet. Daar stond dat 25% van Britse scholen niet meer meedoet met uniforme toetsen omdat ze 'kinderen niet willen voorbereiden op TOETSEN, maar op het leven'. En de taal beheersen en goed kunnen rekenen is daarvoor een zeer belangrijke voorwaarde. Eens!

    De stelling op twitter was kortom niet dat een focus op taal en rekenen niet goed zou zijn, maar dat teveel vertrouwen op toetsen gevaarlijk is en wel eens averechts zou kunnen werken.

    Hoe de mensen uit het onderwijs hierover denken en de onderwijsdeskundigen valt te lezen in de Trouw van afgelopen woensdag (De Verdieping).

    Een aanrader!

    Je ziet het, meer mensen hebben oude liefdes ;-)

    Groet,
    Jos Verveen
    Raadslid D66
    Rotterdam

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Goed stuk, geheel mee eens: http://tinyurl.com/2cshed8 Wordt het nu toch niet eens tijd om weer naar Nieuw Crooswijk te komen?

    met vriendelijke groet,
    Han de Jonge

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Vergeef me overigens de type/taalfouten.
    Nog nooit zo snel reactie geplaatst. Dat krijg je van zo'n Scheidegger diploma met gouden randje (200 aanslagen p.m.)....

    Jos Verveen

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Helemaal mee eens. Onderwijskundig leiderschap is zeker een belangrijke competentie. Dat geldt eveneens voor specifieke rollen binnen die competentie. Er zijn echter nog steeds directeuren die de container buiten moeten zetten terwijl hun tijd beter benut kan worden. Ten aanzien van de toetsen: Wat nog steeds blijkt: er zijn geen gevalideerde toetsen voor kleuters. De specialisten rollebollen over elkaar heen aangaande de kleutertoets.Mij lijkt het zinvol om vooral in de fase van 0-4 jaar vroegtijdig taalachterstanden te signaleren en daarin ook vroegtijdig in te grijpen. Waarom een taalachterstand van 2 jaar (woordenschat) wanneer het kind de basisschool binnenkomt? Daarom is de peuterfase zo belangrijk en dient er fors geïnvesteerd te worden in goed gekwalificeerd personeel. "It takes a whole city to raise ....". Er zijn vele Kwetsbare Kinderen in Rotterdam.
    Hans Lesterhuis

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Jantine, ook vrijwel mee eens. Maar die plek van die wieg snap ik niet als Baarnaar. Onze dochter heeft 1,5 jaar (reken)achterstand opgelopen in het B.O. die niet meer voor de grote school ingelopen kan worden. Zij is regelmatig getoetst en de betreffende leraar heeft zich achter een score verschuild. Voor het kind maakt het inderdaad niet uit dat er getoetst wordt. Maar wat wel uitmaakt is dat er geen reet mee wordt gedaan tot aan het schooladvies. Een andere leraar gaf bij onze andere dochter, die spellingsmoeite heeft, te kennen dat er nu eenmaal niet meer in zit. Nu betalen we twee vakanties aan bijles. De jongste trekt goed bij op spelling de oudste ook maar ligt te ver achter voor een eerlijk schooladvies. In beide gevallen hadden we, achteraf gezien, harder moeten knokken voor die pedagogische afstemming met school. Juist omdat dit maar eenmaal mogelijk is in een kinderleven kan ik wel huilen zo machteloos als ik mij voel tegenover een 'luie school'. De school hoort ervaring te hebben in dit soort zaken en ouders ook te helpen in de afstemming. Ik vrees dat je oude liefde tijdens jouw afwezigheid behoorlijk is uitgewoond. Een facelift lijkt mij onvoldoende.
    Joost Reedijk.

    PS: wij spreken Nederlands thuis

    BeantwoordenVerwijderen