In verband met de geboorte van onze kleinzoon verblijf ik een tijdje aan de westkust van Amerika, in Olympia Washington. We huren een huis in een woonwijk en komen zo in aanraking met 'gewone amerikanen'. Zo ontmoet ik Ken, een 72 jarige politieke junkie met een eigen radioprogramma. Als hij hoort wat ik doe neemt hij me op sleeptouw naar de citymanager en laat hij me de publieke voorzieningen van die stad zien. Vandaag wordt ik geïntroduceerd bij de plaatselijke Rotary. Zo'n 80 mensen komen hier wekelijks bijeen. De bijeenkomst met een pledge for the flag. Iedereen staat op en met de hand op het hart belooft men trouw aan de Amerikaanse vlag. Als ik wat verbaasd rondkijk zegt ken "je moet beseffen dat de vlag en het Engels het enige is dat ons in dit enorme land verbindt".
Dan wordt iemand uitgenodigd een spreuk van de dag te geven. Sommigen staan op en vertellen iets dat zij met de groep willen delen. Aan het einde van dit gedeelte wordt er weer iemand uitgenodigd die nu de belofte van de rotarians uit moet spreken. Dan is de spreker aan het woord. Een plaatselijke begrafenisondernemer die het verhaal vertelt van de moord op Lincoln en zijn begrafenis. Ik zit gefascineerd te luisteren. Moeiteloos worden allerlei details over balsemen en begraven door het verhaal gestrooid.. En dan is het alweer voorbij. In de laatste ronde wordt geld opgehaald voor allerlei goede doelen. Iemand treedt naar voren en spreekt aanwezigen rechtstreeks aan om een dolle in de mand te doen. Na afloop word ik aangesproken in het Nederlands door een vrouw die hier sinds 1966 woont met haar Mexicaanse man. Ken kent haar al dertig jaar maar ontdekt nu pas dat geen Duitse is maa Nederlandse. Drie jaar geleden kreeg ze haar citizenship. Zolang haar ouders leefden had ze dat niet aan willen vragen. Maar nu het zover was had ze het uitbundig gevierd. "En ik heb in volle overtuiging die belofte voor de vlag gedaan".
Een ander is twaalf jaar geleden is als vijftienjarige uit Denemarken gekomen. Inmiddels is hij ruim tachtig en hij zegt het benauwd te krijgen als hij in Denemarken is. "Zoveel regels en zoveel belasting betalen maakt me onvrij". Als ik hem vertel dat ik een paar weken geleden in Denemarken juist diep onder de indruk was van d collectieve voorzieningen en begreep dat Denemarken het hoogst van de wereld scoort in vertrouwen in de overheid, kijkt hij me meewarig aan.
Ik heb Ken een YouTube filmpje laten zien met Elisabeth Warren. Zij is een beroemd democrate en formuleert - voor mij - heel zuiver waarom belasting betalen bijdraagt aan je ondernemerssucces. "Jij hebt je bedrijf groot kunnen maken omdat wij allemaal belasting betalen om jouw werknemers te scholen, de wegen aan te leggen waarop jij je goederen kunt vervoeren en de agenten te financieren waarmee jij je bedrijf veilig houdt. En daarom is het terecht dat je een deel van he winst met ons allemaal deelt", zegt ze in dat filmpje. "Je snapt er niks van", zegt Ken. "Mensen met geld dragen hier heel veel bij aan de samenleving maar niet via belastingen. Ze willen zelf regie hebben op waar hun geld naar toe gaat".
Naar aanleiding van het filmpje organiseert hj een tafel met liberals. Allemaal vrouwen. En dat is niet toevallig, blijkt. De staat Washington is een progressieve staat die bijna volledig door vrouwen wordt gerund. De democratische partij bestaat voor 80 % uit vrouwen, zegt hij. De vrouwen aan de tafel zetten zich allemaal op tal van manieren n voor de gemeenschap. Politiek hoort daarbij maar hun eerste drijfveer is duidelijk 'The community'. De city manager wees me er al op dat ik als Europeaan een heel ander concept van 'community' heb dan Amerikanen.
Deze rotarybijeenkomst heeft me weer veel food for thought gegeven....
donderdag 25 september 2014
dinsdag 23 september 2014
Als je kleinzoon aan de andere kant van de wereld wordt geboren, ga je daar natuurlijk naar toe.
De mijne werd geboren op de elfde september 2014; een beladen datum. Hij is gelukkig nog te
klein om dat te beseffen.
De andere kant van de wereld is in dit geval Olympia, hoofdstad van de staat Washington. Mijn dochter woont daar sinds kort en het is de eerste keer dat ik er kom.
Tot voor kort was Amerika voor mij synoniem aan New York.
Hier ontdek ik dat Amerika zoveel meer is. Halverwege de 19e eeuw kwamen hier de eerste kolonisten aan na een lange tocht met huifkar vanaf de oostkust. Mensen die oorspronkelijk uit het oude Europa kwamen en hier een nieuw leven startten. Zoals de bierbrouwer Schmidt die aan de Tumwater waterval een bierbrouwerij bouwde die werd gesloten tijdens de drooglegging maar door zijn kinderen en kleinkinderen weer werd geopend en het tot 2003 volhield. Overal in Olympia zie je Duitse, Scandinavische en Nederlandse namen. Bijna iedereen die ik tegenkom heeft drie of vier generaties geleden wortels in Europa.
De geschiedenis is kort en lijkt bovendien pas te beginnen als de kolonisten zijn gearriveerd. Zeker, er woonden indianen. Maar die hebben hun rechten afgekocht in ruil voor land en later reservaten. Alleen indiaanse stammen mogen casino's exploiteren en als je lid bent van de stam deel je in de inkomsten. Op mijn vraag waarom de geschiedenis van de indianen geen deel lijkt uit te maken van de geschiedenis van deze streek krijg ik als antwoord dat 'ze geen enkele impact op mijn leven hebben. Indianen hebben geen geschiedenis want ze hebben niets opgeschreven. Van hun oral history resten slechts verhaaltjes'.
De huizen zijn meestal van hout. Ze doen denken aan Scandinavische huizen. Meestal veel ruimte om het huis; goed onderhouden tuinen. Sommige huizen versierd met pompoenen, welcome- borden en Amerikaanse vlaggen. Winkels lijken op bedrijfsgebouwen. Grote kubussen, binnen oneindig veel producten en buiten oneindig veel parkeerplaatsen. Alles lijkt lukraak neergezet, zonder samenhang en zonder planning. De openbare ruimte lijkt verweesd. 'Ons concept van community is heel anders dan dat van jullie', zegt de city manager van Lacey, een van de drie gemeenten hier in de buurt. Onze community is de mensen bij wie we n de buurt wonen en we willen binnen 45 minuten al onze boodschappen kunnen doen"
De city manager vertelt dat de gemeente, 44.000 inwoners, een budget van 37 miljoen heeft. Vrijwel alle inkomsten komen binnen via lokale belastingen. Geld van de county, de staat of de federale overheid krijg je alleen als je voldoende competitief bent om in aanmerking te komen voor 'Grants'. De drie gemeenten Olympia, Lacey en en Tumwater werken samen om zoveel mogelijk geld binnen te halen.
Kerntaken van de gemeente zijn openbare orde en veiligheid, infrastructuur, openbaar vervoer en 'economische en ruimtelijke ontwikkelingen stimuleren. De stad Lacey heeft zelf 55 politieagenten in dienst. De meeste zijn afkomstig uit Lacey. Naar eigen zeggen is Lacey een hele veilige gemeente. De stad besteedt veel aandacht aan parken en sportvelden. In de parken staan picknickplaatsen inclusief barbecue en veel kinderspeelplekken.
Ook Olympia heeft parken maar die worden deels bewoond door mensen met psychische en/of verslavingsproblemen. In de jaren 80 zijn de grote instellingen afgebouwd en is gedwongen opname verboden. Het resultaat is dat veel mensen eigenlijk aan hun lot zijn overgelaten. De gemeente heeft geen instrumenten om hen van straat te halen en op te vangen. De drie gemeenten geven in totaal 80.000 dollar aan instellingen als het leger des Heils om iets aan opvang te doen.
Onderwijs gaat geheel buiten de gemeenten om. Er zijn schooldistricten met een rechtstreeks gekozen bestuur. In de staat Washington scoren scholen over het algemeen goed. Als je verder dan een mijl van je school woont, word je opgehaald met de schoolbus.
Ook social security is geen beleidsterrein van de gemeente. Op mijn vraag of er dan in ieder geval samenwerking is met al die overheidsdiensten, is het antwoord dat de verkokering enorm is. Dat leidt tot veel bureaucratie en het verschil tussen de gemeentelijke en de andere overheidsdiensten klinkt me bekend in de oren: 'we care about our people'
De andere kant van de wereld is in dit geval Olympia, hoofdstad van de staat Washington. Mijn dochter woont daar sinds kort en het is de eerste keer dat ik er kom.
Tot voor kort was Amerika voor mij synoniem aan New York.
Hier ontdek ik dat Amerika zoveel meer is. Halverwege de 19e eeuw kwamen hier de eerste kolonisten aan na een lange tocht met huifkar vanaf de oostkust. Mensen die oorspronkelijk uit het oude Europa kwamen en hier een nieuw leven startten. Zoals de bierbrouwer Schmidt die aan de Tumwater waterval een bierbrouwerij bouwde die werd gesloten tijdens de drooglegging maar door zijn kinderen en kleinkinderen weer werd geopend en het tot 2003 volhield. Overal in Olympia zie je Duitse, Scandinavische en Nederlandse namen. Bijna iedereen die ik tegenkom heeft drie of vier generaties geleden wortels in Europa.
De geschiedenis is kort en lijkt bovendien pas te beginnen als de kolonisten zijn gearriveerd. Zeker, er woonden indianen. Maar die hebben hun rechten afgekocht in ruil voor land en later reservaten. Alleen indiaanse stammen mogen casino's exploiteren en als je lid bent van de stam deel je in de inkomsten. Op mijn vraag waarom de geschiedenis van de indianen geen deel lijkt uit te maken van de geschiedenis van deze streek krijg ik als antwoord dat 'ze geen enkele impact op mijn leven hebben. Indianen hebben geen geschiedenis want ze hebben niets opgeschreven. Van hun oral history resten slechts verhaaltjes'.
De huizen zijn meestal van hout. Ze doen denken aan Scandinavische huizen. Meestal veel ruimte om het huis; goed onderhouden tuinen. Sommige huizen versierd met pompoenen, welcome- borden en Amerikaanse vlaggen. Winkels lijken op bedrijfsgebouwen. Grote kubussen, binnen oneindig veel producten en buiten oneindig veel parkeerplaatsen. Alles lijkt lukraak neergezet, zonder samenhang en zonder planning. De openbare ruimte lijkt verweesd. 'Ons concept van community is heel anders dan dat van jullie', zegt de city manager van Lacey, een van de drie gemeenten hier in de buurt. Onze community is de mensen bij wie we n de buurt wonen en we willen binnen 45 minuten al onze boodschappen kunnen doen"
De city manager vertelt dat de gemeente, 44.000 inwoners, een budget van 37 miljoen heeft. Vrijwel alle inkomsten komen binnen via lokale belastingen. Geld van de county, de staat of de federale overheid krijg je alleen als je voldoende competitief bent om in aanmerking te komen voor 'Grants'. De drie gemeenten Olympia, Lacey en en Tumwater werken samen om zoveel mogelijk geld binnen te halen.
Kerntaken van de gemeente zijn openbare orde en veiligheid, infrastructuur, openbaar vervoer en 'economische en ruimtelijke ontwikkelingen stimuleren. De stad Lacey heeft zelf 55 politieagenten in dienst. De meeste zijn afkomstig uit Lacey. Naar eigen zeggen is Lacey een hele veilige gemeente. De stad besteedt veel aandacht aan parken en sportvelden. In de parken staan picknickplaatsen inclusief barbecue en veel kinderspeelplekken.
Ook Olympia heeft parken maar die worden deels bewoond door mensen met psychische en/of verslavingsproblemen. In de jaren 80 zijn de grote instellingen afgebouwd en is gedwongen opname verboden. Het resultaat is dat veel mensen eigenlijk aan hun lot zijn overgelaten. De gemeente heeft geen instrumenten om hen van straat te halen en op te vangen. De drie gemeenten geven in totaal 80.000 dollar aan instellingen als het leger des Heils om iets aan opvang te doen.
Onderwijs gaat geheel buiten de gemeenten om. Er zijn schooldistricten met een rechtstreeks gekozen bestuur. In de staat Washington scoren scholen over het algemeen goed. Als je verder dan een mijl van je school woont, word je opgehaald met de schoolbus.
Ook social security is geen beleidsterrein van de gemeente. Op mijn vraag of er dan in ieder geval samenwerking is met al die overheidsdiensten, is het antwoord dat de verkokering enorm is. Dat leidt tot veel bureaucratie en het verschil tussen de gemeentelijke en de andere overheidsdiensten klinkt me bekend in de oren: 'we care about our people'
In het community centre voor ouderen tref je eigenlijk alleen arme en eenzame ouderen. De
andere ouderen wonen in een soort 'gated community' Koophuizen alleen voor 55+ rondom
voorzieningen, inclusief een verpleeghuis. Alles ziet er spic en span uit maar het voelt vreemd om
door een hele wijk ( 900 huizen) te lopen met uitsluitend ouderen.
De burgemeester wordt rechtstreeks gekozen en een college van B&W kent men niet. Wekelijks vergadert de burgemeester met de 8 leden van de raad en samen vormen zij het bestuur Van de stad. Raadslid zijn is een parttime functie.
Aarzelend bekent de citymanager dat de relatie politiek bestuur en ambtelijk apparaat niet altijd gemakkelijk is. 'Als het om uitvoering gaat zijn democratische besluitvormingsprocessen niet altijd de meest efficiente', zegt hij voorzichtig.
De drie gemeenten hier hebben voor 20 functies gemeenschappelijk regelingen gemaakt, waaronder vuilnisophaal'
Hier is zelfredzaamheid uitgangspunt en de overheid wordt niet vertrouwd. Dat leidt tot vitaliteit en ondernemerszin maar ook tot schraalheid in de openbare ruimte en verkokering van overheidsdiensten. Het eigen belastinggebied leidt tot grote verschillen tussen arme en rijke gemeenten. De verantwoordelijkheden van de gemeente zijn bovendien beperkt tot een aantal kerntaken.
Met de decentralisaties kunnen we in Nederland de verkokering doorbreken maar de afhankelijkheid van de landelijke overheid Is bij het ontbreken van een eigen belastinggebied veel groter.
Bij ons is het vertrouwen in de overheid groter dan hier maar misschien blijft dat samengaan met een gemeentelijke overheid die in positie wordt gebracht om de zelfredzaamheid van haar inwoners te vergroten.
Wij hebben professionele fulltime politieke bestuurders. Hier kunnen inwoners veel vaker en voor veel meer functies Rechtstreeks hun vertegenwoordigers kiezen maar dat leidt niet tot meer vertrouwen in de overheid.
Mijn kleinzoon zal hier opgroeien, naar school gaan en Amerikaan zijn. Zal hij zich later in Nederland net zo verwonderen als ik in deze weken in de staat Washington aan de westkust van Amerika.
De burgemeester wordt rechtstreeks gekozen en een college van B&W kent men niet. Wekelijks vergadert de burgemeester met de 8 leden van de raad en samen vormen zij het bestuur Van de stad. Raadslid zijn is een parttime functie.
Aarzelend bekent de citymanager dat de relatie politiek bestuur en ambtelijk apparaat niet altijd gemakkelijk is. 'Als het om uitvoering gaat zijn democratische besluitvormingsprocessen niet altijd de meest efficiente', zegt hij voorzichtig.
De drie gemeenten hier hebben voor 20 functies gemeenschappelijk regelingen gemaakt, waaronder vuilnisophaal'
Hier is zelfredzaamheid uitgangspunt en de overheid wordt niet vertrouwd. Dat leidt tot vitaliteit en ondernemerszin maar ook tot schraalheid in de openbare ruimte en verkokering van overheidsdiensten. Het eigen belastinggebied leidt tot grote verschillen tussen arme en rijke gemeenten. De verantwoordelijkheden van de gemeente zijn bovendien beperkt tot een aantal kerntaken.
Met de decentralisaties kunnen we in Nederland de verkokering doorbreken maar de afhankelijkheid van de landelijke overheid Is bij het ontbreken van een eigen belastinggebied veel groter.
Bij ons is het vertrouwen in de overheid groter dan hier maar misschien blijft dat samengaan met een gemeentelijke overheid die in positie wordt gebracht om de zelfredzaamheid van haar inwoners te vergroten.
Wij hebben professionele fulltime politieke bestuurders. Hier kunnen inwoners veel vaker en voor veel meer functies Rechtstreeks hun vertegenwoordigers kiezen maar dat leidt niet tot meer vertrouwen in de overheid.
Mijn kleinzoon zal hier opgroeien, naar school gaan en Amerikaan zijn. Zal hij zich later in Nederland net zo verwonderen als ik in deze weken in de staat Washington aan de westkust van Amerika.
Abonneren op:
Reacties (Atom)